Ekonomik krizin, eğitimde fırsat eşitsizliğini derinleştirip çocukların psikolojisini etkilediği belirlendi. Yapılan araştırma çocukların dörtte üçünün ekonomik telaşlar yaşadığını, yüzde 11’inin haftada 8-11 saat çalışmak zorunda kaldığını ortaya koydu. İstanbul Bilgi Üniversitesi Çocuk Çalışmaları Ünitesi (ÇOÇA) tarafından TÜBİTAK dayanağıyla yürütülen “Krizler çağında çocuk olmak: Türkiye’de pandemi sonrasında çocukların âlâ olma halini yine düşünmek” başlıklı araştırma projesinin bulguları açıklandı.
‘GÖZ GERİSİ EDİLMEMELİ’
Sonuçları pahalandıran proje koordinatörü Prof. Dr. Pınar Uyan Semerci, “Sosyoekonomik farkları aşan bir dert hali var. Çocuklar bu farkları kriz değil, korku, dehşet ve mutsuzluk olarak tabir ediyor” dedi. Prof. Dr. Emre Erdoğan ise sosyoekonomik eşitsizlik ve çocukların hayat şartlarının, eğitim fırsatlarını derinden etkilediğine işaret etti. Erdoğan, “Daha âlâ eğitime ve sosyoekonomik statüye sahip ebeveynlerle büyüyen çocuklar daha korunaklı bir yaşama sahip oluyorlar. Bunu mutluluklarında da görebiliyoruz. Daha memnunlar, imkanları daha fazla, daha fazla dayanışıyorlar, sözleri daha fazla dinleniyor. Ve bu eşitsizlik. Bu korunaksızlığı ve adaletsizliği görmeli, çocuklara eşit eğitim ve ömür imkanları sunmak için tahliller üretmeliyiz” değerlendirmesini yaptı. 29 vilayette 1500 aile ile yapılan anket çalışmasının yanı sıra Şanlıurfa ve İstanbul’da gerçekleştirilen derinlemesine görüşmeler ve “odak grup” çalışmalarıyla da desteklenen araştırmanın bulguları şöyle:
KAYGI SEVİYESİ YÜKSEK
- Görüşülen çocukların yüzde 47’si kendini memnun hissettiğini söz ederken bu oran en düşük sosyoekonomik statüye sahip ailelerin çocuklarında yüzde 33, yüksek sosyoekonomik statülü ailelerin çocuklarında ise yüzde 64.
- Çocukların dörtte üçü iktisadın durumundan yahut aile bireylerinden birinin başına makûs bir şey gelmesinden korku duyuyor.
- Araştırmaya katılan çocuklardan 112’si eğitimine orta vermek zorunda kaldığını söyledi. Bu durumun en önemli nedenleri ortasında ders başarısızlığı yüzde 54, okula gitmek istememe yüzde 51 ve çalışma zaruriliği yüzde 28 oranıyla yer alıyor.
- Çocukların mesken içerisindeki iş yükleri de toplumsal cinsiyete ve sosyoekonomik statülerine bağlı olarak değişiyor. Kız çocuklarının yüzde 89’u kendi yataklarını topluyor, yüzde 79’u sofra kurup kaldırıyor yüzde 63’ü kahvaltısını hazırlıyor, yüzde 50’si konut paklığı yapıyor. Bu oranlar erkek çocuklarında çok daha düşük.
- Çocukların yüzde 53’ü doğal afetleri en değerli tehdit olarak görürken, işsizlik yüzde 49 ile ikinci sırada, yoksulluk ise yüzde 45 ile üçüncü sırada geliyor.